W artykule opisuję sześć głównych założeń fińskiego modelu edukacji i wyjaśniam, dlaczego 23 lata temu zrobiło się o nim głośno.

Skrót artykułu Pierwszy egzamin PISA. Finlandia postawiła na wyrównanie poziomu kształcenia w całym kraju, nie podnosząc przy tym znacznych kosztów finansowych. 6 najważniejszych powodów, które sprawiły, że Finowie osiągnęli sukces to: – brak podziału na szkoły państwowe i prywatne, – wysoki status nauczycieli, – duża swoboda szkół i nauczycieli, – nacisk na rozwój zainteresowań ucznia, – brak współzawodnictwa u uczniów, – większy nacisk na praktykę, niż na teorię. Obejrzyj mój film o tym, jak nauczają Finowie: Jak nauczają Finowie? Dlaczego fińska edukacja jest znana? 6 najważniejszych zasad

Spis treści

• Dlaczego o fińskiej edukacji zrobiło się głośno?
• Co to jest egzamin PISA?
• Czy Finlandia zainwestowała w edukację duże pieniądze?
• Czy wyniki egzaminu w Finlandii wyglądały podobnie w całym kraju?
• 6 najważniejszych powodów, dzięki którym fińscy uczniowie tak świetnie sobie radzą:
  • Wszystkie szkoły są takie same.
  • Wysoki status nauczyciela.
  • Szkoły i nauczyciele mają dużą swobodę działania.
  • Po szkole hobby zamiast pracy domowej.
  • Bez współzawodnictwa.
  • Finowie kładą nacisk na praktykę.

• Zakończenie
• Bibliografia

Dlaczego o fińskiej edukacji zrobiło się głośno?

            W 2001 roku ogłoszono wyniki pierwszego międzynarodowego egzaminu sprawdzającego poziom nauczania (PISA). W badaniu udział wzięło 265 000 uczniów z 32 krajów. Organizatorzy i eksperci nie kryli zaskoczenia po zapoznaniu się z werdyktem. Mała peryferyjna Finlandia bezdyskusyjnie osiągnęła najlepszy wynik!

Co to jest egzamin PISA?

PISA to skrót od angielskiej nazwy Programme for International Student Assessment, po polsku: Program międzynarodowej oceny umiejętności uczniów.

Egzamin sprawdza umiejętności uczniów w trzech dziedzinach:

• czytanie ze zrozumieniem
• matematyka
• nauki przyrodnicze.

Czy Finlandia zainwestowała w edukację duże pieniądze?

Po zapoznaniu się z wynikami egzaminu większość ekspertów była pewna, że Finlandia wydała duże pieniądze, aby osiągnąć ten sukces. Okazało się, że nie! W Finlandii nakłady finansowe przeznaczane na nauczanie były i są niewielkie. Dotyczy to również technologii cyfrowej. Fińscy nauczyciele twierdzą, że korzystanie z komputerów, czy tabletów podczas lekcji rozprasza uwagę uczniów. Dlatego ograniczają ich użycie w szkole.

Czy wyniki egzaminu w Finlandii wyglądały podobnie w całym kraju?

Tak! To kolejny fenomen Finlandii. Poziom uczniów w całym kraju był wyrównany. Wszystkie dzieci, bez względu na ich status społeczno-ekonomiczny uczyły się w bezpłatnych placówkach i nie pobierały korepetycji. W wielu krajach wygląda to całkiem odmiennie. W społeczeństwach można zauważyć duży rozłam dotyczący poziomu wykształcenia dzieci, powiązany ze statusem majątkowym ich rodziców.

6 najważniejszych powodów, dzięki którym fińscy uczniowie tak świetnie sobie radzą

Za sukces Finlandii na pewno odpowiada wiele czynników. Poniżej wymieniam 6 wg mnie najważniejszych.

• Wszystkie szkoły są takie same

W Finlandii dzięki temu, że nie ma prywatnych placówek panuje przekonanie, że wszystkie szkoły są dobre. Klasy nie są podzielone ze względu na poziom, czy status społeczno-ekonomiczny uczęszczających do nich uczniów.

• Wysoki status nauczyciela

Nauczyciele cieszą się dużym szacunkiem społeczeństwa. Ich zawód uchodzi za prestiżowy, a na studia pedagogiczne dostają się tylko nieliczni. Fińscy nauczyciele nie są zestresowani, ani przeciążeni pracą. Często uczestniczą w szkoleniach zawodowych, dzięki którym podnoszą swoje kwalifikacje.

• Szkoły i nauczyciele mają dużą swobodę działania

Fińskie szkoły nie działają wg sztywnego programu nauczania jednolitego dla całego kraju. Dyrektorzy szkół mają pozostawione duże pole manewru. Państwo im ufa. Dzięki temu mogą elastycznie reagować na potrzeby swoich uczniów i ich rodziców.

• Po szkole hobby zamiast pracy domowej

Finowie skupili się przede wszystkim na dobrym samopoczuciu dziecka, jego zdrowiu i szczęściu. Dzieciom są zadawane bardzo niewielkie prace domowe. Dzięki temu 90% młodych Finów zajmuje się po szkole swoim hobby.

• Bez współzawodnictwa

Finowie mówią: Nie porównuj dzieci! W Finlandii w szkole współzawodnictwo jest ograniczane do minimum. Dzieci nie są porównywane między sobą. Porównywane są jedynie ich własne, obecne wyniki do poprzednich.

• Finowie kładą nacisk na praktykę

Fińscy uczniowie uczęszczają w szkole na zajęcia z gospodarstwa domowego. Podczas nich uczą się m.in. szycia, stolarstwa, czy gotowania – chłopcy z dziewczętami na równi uczestniczą w tych samych zajęciach. W szkołach są przeznaczone do tego specjalnie wyposażone sale (sala stolarska, sala z kuchennymi sprzętami). Finowie stawiają na realizm, promują poczucie celowości w klasie. Dzieci uwielbiają te zajęcia. Mimo, że nie są podczas nich oceniane, podchodzą do zadań z ambicją i zapałem, bo zależy im na tym, żeby np. ugotować smaczny posiłek.

Zakończenie

Każdy kraj jest inny. Ma swoją własną historię i kulturę. Ciężko porównywać nasz kraj do małej, peryferyjnej 5,5-milionowej Finlandii. Nie da się bezrefleksyjnie zaimplementować całego fińskiego systemu nauczania. Co sprawdziło się w Finlandii, niekoniecznie dobrze zadziała w naszym kraju. Ale mimo wszystko warto podpatrywać Finów i próbować zapożyczyć niektóre z ich pomysłów. A co Ty myślisz o praktykach Finów? Czy sprawdziłyby się w polskich szkołach? Podziel się w komentarzu!

Zapraszam do obejrzenia mojego krótkiego filmu na temat tego, jak nauczają Finowie:

Bibliografia

Przy tworzeniu artykułu korzystałam z informacji pochodzących z książki: T. D. Walkera Fińskie dzieci uczą się najlepiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 2017.